سبد خرید0

هیچ محصولی در سبد خرید نیست.

بازتوانی (توانبخشی) شناختی  Cognitive Rehabilitation

بازتوانی شناختی شامل مجموعه برنامه هایی برای تمرین مغز می باشد که منجر به ارتقاء کارکردهای ذهنی و شناختی فرد و در نتیجه موفقیت های فردی در حوزه های نظیر تحصیل، شغل و روابط اجتماعی می گردد. افرادی که دارای آسیب مغزی هستند و یا افرادی که در کارکردهای شناختی خود آسیب دیده اند می توانند از این برنامه ها بهره برده و کارکردهای شناختی و ذهنی خود را بهبود بخشند. علاوه برافرادی که در زمینه کارکردهای شناختی آسیب دیده اند، افرادی که به دنبال افزایش مهارت ها و توانمندی های ذهنی هستند نیز از این برنامه ها برای ارتقاء عملکرد خود استفاده می کنند؛ بنابراین بازتوانی شناختی یک فرایند آموزشی در راستای ارتقاء عملکرد می باشد.

به منظور بهره گیری هر چه بهتر از برنامه های بازتوانی شناختی لازم است ابتدا کارکردهای ذهنی و شناختی فرد مورد ارزیابی قرار گرفته تا نقاط ضعف و قوت فرد مشخص گردند. بر مبنای نتایج ارزیابی ها، برنامه ریزی آموزش شناختی برای فرد طرحریزی شده و به بهود عملکرد فرد کمک می شود. ارزیابی حافظه و یادگیری، دقت و تمرکز، عملکرد اجرایی و سایر مهارتهای شناختی فرد توسط آزمون ­های شناختی کامپیوتری، ارزیابی عملکرد تحصیلی، مشاهدات بالینی، عملکرد های روزانه و گزارش  های والدین و …، صورت می گیرد.

بازتوانی شناختی شامل 4 مولفه می باشد:

  • آموزش و تمرین نقاط ضعف و قوت شناختی؛ هدف از این مرحله افزایش آگاهی نسبت به ویژگی ه، توانمندی ها و ضعف ها می باشد.
  • فرایند آموزش و تمرین: در این مرحله مهارت های شناختی آسیب دیده در اثر تمرین، مجددا بازسازی می گردند. در این مرحله تمرکز بر رفع مشکل می باشد.
  • تمرین راهبردی؛ در این مرحله از راهبردهای محیطی، درونی و بیرونی به منظور تثبیت مهارت های کسب شده استفاده می گردد. تمرکز بر چیزی فراتر از حل مشکل است و فرد باید علاوه بر حل مساله، به دنبال ثبات مهارت های کسب شده با تمرین مداوم باشد.
  • تمرین فعالیت ها عملی: در این مرحله فرد با تمرکز بر مهارت های شناختی که کسب نموده است، این مهارت های در فعالیتهای روزمره زندگی به صورت عملی تر تمرین می کند. در این مرحله فرد ارتقاء عملکرد را تجربه می کند؛ بدین معنا که فرد از حالت بهبود مهارتهای شناختی آسیب دیده در مرحله اول به ارتقاء کارکردها و مهارت های شناختی می رسد.
اصطلاح بازتوانی شناختی شامل طیف وسیعی از روشهای درمانی است که توسط متخصص‌های مختلف توانبخشی قابل اجراست. بسیاری از متخصصین توانبخشی از جمله کاردرمانگران، فیزیوتراپیست‌ها، متخصصین آموزش استثنایی و عصب-روانشناسان، جهت ارتقاء سطح عملکرد‌های شناختی مراجعین خود، از رویکرد‌های توانبخشی شناختی بهره می‌گیرند. کارف در سال 1999، تعریفی کاربردی از توانبخشی شناختی ارائه کرده است که در این تعریف توانبخشی شناختی، شامل ارائه فعالیت‌های درمانی معطوف به عملکرد است که هدف آن‌ها، تقویت و یا تثبیت مجدد الگوهای رفتاری پیشین و نیز تثبیت الگوهای رفتاری جدید، برای انجام فعالیت و یا ارائه مکانیسم‌های شناختی جهت جبران عملکردهای آسیب دیده سیستم عصبی می‌باشد. در توانبخشی شناختی با دو رویکرد عمده مواجهیم، رویکرد جبران یا سازش و دیگری رویکرد درمان شناختی. باید توجه داشت که در عمل هیچگاه جداسازی این دو رویکرد اتفاق نمی افتد و هم‌پوشانی این‌دو در درمان اجتناب ناپذیر است. رویکرد اول، رویکرد جبران یا تطبیق است. در این رویکرد هدف آن‌ است تا با ایجاد تغییراتی در محیط، عادات و روش انجام کارها و نیز راهکارهای اجرایی، محدودیت‌های فرد کنار گذاشته شوند. این سه هدف درمانی یادآور مفهوم ارگونومی شناختی هستند که بر اساس اصول پردازش اطلاعات بوده و سبب کاهش درگیری حافظه کاری می گردد (ترومبلی، 2004).

 رویکرد درمان شناختی، تلاشی است جهت بازگرداندن ظرفیت‌های شناختی از دست‌رفته که توسط تمرینات و ارائه محرک‌های هدفمند صورت می‌پذیرد و هدف آن، بهبود عملکرد فرد در اجرای فعالیت‌هاست (ترومبلی 2004). درمانگر اطلاعات حاصل از ارزیابی جلسات، اعم از درصد پاسخ‌های صحیح مراجع و سرعت انجام تکالیف را ثبت می نماید. در صورت تسلط مراجع بر یک تکلیف، درمانگر درجه دشواری تکلیف را افزایش می‌دهد (سولبرگ و متیر، 2001).

نوع تکالیف نیز بستگی به نقص شناختی مراجع دارد. برای مثال در مورد کودکان دچار نقص توجه / بیش فعالی که از علائم اصلی اختلالشان نقص شناختی در انواع توجه از قبیل: توجه مداوم، توجه تقسیم شده، تغییر توجه و نقص در کنترل تکانشگری است؛ از تکالیفی استفاده می کنیم که به تقویت انواع توجه و کنترل بازداری بیانجامد.

همچنین امروزه بطور وسیع از روش های بازتوانی شناختی برای ارتقاء سلامت ، استعدادیابی و افزایش عملکرد دانش آموزان، ورزشکاران ، مدیران و .. در حیطه ها و در سنین مختلف  استفاده می شود.

روش های بازتوانی شناختی کمک می کننند تا با کمک ابزار های دقیق کامپیوتری با نقاط ضعف و قوت مغز خود بطور جامع  آشنا شویم و با استفاده از ابزار های نوین به تقویت کارکرد مغز بپردازیم. در واقع مغز در این روش ها کاملا نقش فعال را دارد و به سمت خود تنظیمی هدایت می شود.طی سال های اخیر در کشور عزیزمان  شاهد آن هستیم که با تلاش متخصصین و نگاه ویژه مسئولین پیشرفت های چشم گیری دراین حوزه بدست آمده است .

بازتوانی شناختیCognitive Rehabilitation

۱. بازتوانی شناختی کلاسیک
۲. بازتوانی شناختی کامپیوتری (CRT)

بازتوانی شناختی کلاسیک ؛ آموزش هایی برای جبران ضعف های شناختی دارد : بطور مثال ؛ قرار دادن فهرستی از لیست وسایل که فرد باید پیش از خروج از خانه به همراه خود بردارد . این موارد را روی کاغذ می نویسند و بر روی درب ورودی منزل قرار می دهند . در شکل های پیچیده تر ؛ بازتوانی شناختی کلاسیک ؛ یک سری تمرینات شناختی قلم و کاغذی هم دارد که در منزل یا کلنیک ، به شخص مددجو ارائه و با او تمرین می شود.

نتایج پژوهش های معتبر علمی نشان داده است که اثرات یک دورۀ درمانی سه جلسه ای در هفته ؛ اگر شش هفتۀ پیاپی ادامه پیدا کند ، می تواند در طول زندگی بیمار ؛ محسوس و قابل سنجش باشد .  در هر سنی می توان از این دانش برای ارتقاء وضعیت شناختی شخص بهره برد ؛ اگر چه توانایی انعطاف ­پذیری عصبی در کودکان نسبت به بزرگسالان هم بیشتر می ­باشد و همینطور  سریع تر خود را در فرآیندهای رفتاری نشان می دهد  اما قابلیت تغییرپذیری  مغز تا پایان عمر باقی می­ ماند.

 بازتوانی شناختی کامپیوتری ؛ فرآیندی پرورشی است که طی آن فرد با انجام مکرر تمرینات شناختی ، مهارت های اساسی شناختی خود را که مبنای بسیاری از فعالیت ­های روزانه چون یادگیری و … است ، پرورش داده و تقویت می کند . این تمرینات را رایانه به سرعت و با دقت ارائه می کند . نحوه­ ی ارائۀ این تمرینات به گونه ­ای است که مهارت­ های شناختی فرد به چالش کشیده شده و در اثر موفقیت های پی در پی در طی این چالش ­ها ؛ مهارت­ های شناختی ارتقاء پیدا می کند . در فرآیند پرورش شناختی کامپیوتری ؛ با استفاده از آزمون ­های شناختی و تحصیلی، مشاهدات بالینی، عملکرد های روزانه و گزارش  های والدین و …، مهارت ­های شناختی که نیاز به پرورش دارند شناخته شده و برای پرورش هدف­گذاری می  شوند.

  1. Cognitive Rehabilitation
  2.  CARF)Commission on Accrediation of Rehabilitation Facilities)
  3. Solberg
  4.  Matter
    

    ……………………………………………………………………………….

     

    مشاهده و دانلود مقالات رایگان مرتبط با اختلالات یادگیری (روی متن کلیک کنید)

     

    مشاهده و دانلود نرم افزارهای رایگان مرتبط با اختلالات یادگیری (روی متن کلیک کنید)

     

    مشاهده و دانلود کتاب های رایگان مرتبط با اختلالات یادگیری (روی متن کلیک کنید)

     

    مشاهده و دانلود پرسشنامه و تست های رایگان مرتبط با اختلالات یادگیری (روی متن کلیک کنید)

     

    مشاهده و دانلود فایلهای pdf رایگان مرتبط با اختلالات یادگیری (روی متن کلیک کنید)

     

    مشاهده و دانلود فیلم و کلیپ های رایگان مرتبط با اختلالات یادگیری (روی متن کلیک کنید)

     

    مشاهده 1500 مطلب علمی و آموزشی مرتبط با اختلالات یادگیری و بیش فعالی (روی متن کلیک کنید)

     

    مشاهده و دانلود نرم افزارهای رایگان مرتبط با اختلالات یادگیری (روی متن کلیک کنید)