پاکدلها : خوب دیدن یعنی تمرکز بینایی همراه با دقّت روی اشیاء و پدیده ها و در خصوصیات گوناگون یک پدیده از نظر اندازه، رنگ، حجم، سختی و نرمی، جنس، درجه سردی و گرمی و بو، طعم، فاصله آن جسم تا بیننده، سکون یا حرکت جسم وغیره …
هرگاه این خوب دیدن ها تکرار شود ضمن ثبت و ضبط هر دیدار تفاوت آن با دیدارهای قبل در طول زمان های خاص مقایسه و استخراج شود و مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد در آن صورت می گوییم مشاهده علمی انجام داده ایم.
مثلا اگر تعدادی نخود را در بستری بکاریم و هر روز به سراغ آن ها برویم و تغییرات حاصله و تفاوت های بوته ها و شباهت ها و تفاوت های گل ها و میوه های آن ها را با دقت یادداشت کنیم در این صورت کار ما یک نوع مشاهده ی علمی است .
همانطور که مشاهده کودکان از بدو تولد و مشاهده خصوصیات آن ها و ثبت و ضبط شباهت ها و تفاوت ها و بررسی علل این تفاوت ها منجر به پیدایش علم روانشناسی کودک شد و نیز مشاهده مواد گوناگون و طبقه بندی خصوصیات آن ها و تفاوت ها و شباهت های آن ها در محیط و واکنش آن ها در برابر مواد دیگر منجر به پیدایش علم شیمی گردید . علوم دیگری نظیر فیزیک، جغرافیا، نجوم، زیست شناسی، جامعه شناسی، روانشناسی، زمین شناسی، از روش مشاهده علمی بسیار سود جسته و بسیاری از کشفیات و استنتاجات آن ها حاصل روش مشاهده علمی است .
در هر مشاهده علمی لازم است که مشاهده کننده از تاثیر عوامل گوناگون محیطی بر پدیده مورد مشاهده غافل نباشد و به این نکته توجه کند که آن چه را مشاهده می کند حاصل دو دسته عوامل است :
الف : عوامل درونی نظیر ساختمان و ژنتیک
ب : عوامل محیطی نظیر نور، درجه حرارت، جاذبه، سرعت فشار و غیره .
اکنون که مفهوم ساده مشاهده علمی بیان شد حال از کودک خود بخواهید که فعالیت های ذیل را انجام دهد :
1- رشد یک گیاه را از ابتدا که دانه است تا زمان گل و میوه دادن آن مشاهده کرده و هر روز یادداشت برداری کند .
2- هر نوع گیاهی را که می بینید و یا می شناسد فهرست کرده و آن را از نظر شکل و ظاهر، اندازه، شکل برگ ها و میوه ها و دانه ها طبقه بندی کند .
3- انواع دانه های گیاهی را از نظر خصوصیات گوناگون دسته بندی کند .
4- یک حیوان چهار پا را با یک پرنده مقایسه کرده و تفاوت های آن ها را یادداشت کند.
5- جوجه کوچکی را از ابتدای تولّد تا دو ماهگی زیر نظر گرفته و خصوصیات او را هر روز یادداشت کند .
6- در یک گله گوسفند در یک گروه مرغ و خروس و نیز در گروه های حیوانی دیگر دقّت و مطالعه کرده و تفاوت های ظاهری آن ها را یادداشت کند .
7- روی مواد گوناگون از خصوصیات ظاهری مطالعه و حاصل مشاهده خود را یادداشت نماید .
الف : حاصل مشاهدات و مطالعات خود را روی انواع سنگ ها انواع خاک ها و مواد دیگر با دقّت تهیه و ثبت نماید .
ب : شکر را با نمک، خاک رس را با ماسه بادی مقایسه و شباهت ها و تفاوت های ظاهری آن ها را یادداشت کند .
ج : تاثیر مواد را بر یکدیگر مشاهده و یادداشت کند مثلا تاثیر آب و نمک و تغییرات حاصله را بیان کند یا تاثیر دو ماده جامد بریکدیگر، تاثیر مایع و جامد برهم، یا دو مایع مانند آب و روغن و یا آب و آبلیمو بر یکدیگر .
اندازه گیری جرم حجمی اجسام و تفاوت آن ها با یکدیگر مثلا تفاوت وزن یک لیوان آب با یک لیوان آب نمک تفاوت وزن یک لیوان شن با یک لیوان خاک تفاوت وزن یک لیوان آب با یک لیوان شن .
pakdelha.ir
شاید این موضوعات هم مورد پسند شما باشد ⇓