پرورش حس بینایی

پرورش حس بینایی

پاکدلها: ادراک بینایی یکی از مراحل رشد و تکامل زبان است. بینایی پدیده ای پیچیده است که توجه متخصصان رشدبینایی را به خود معطوف داشته است. به هر حال قلمروهای زیادی وجود دارد که ما درمانگران می توانیم رویآنها کار کنیم و در ارتباط و هماهنگ با یک بینایی سنج به منظور شناخت نیازهای کودک اقدام نماییم .
قبل از هر اقدام در این زمینه ضروری است که تفاوت دید و بینایی را بشناسیم.

بینایی عبارت است از: تواناییدیدن. بینایی پاسخ چشمها به نوری است که به درون آن تابیده می شود و بنابراین فرایندی است فیزیولوژیک. درحالیکه دید در نتیجه ی توانایی کودک در تفسیر و فهم و معنی بخشیدن اطلاعاتی است که از طریق چشمهادریافت می کند .
تعداد زیادی از کودکان در حالیکه از بینایی خوبی برخوردارند، دارای مشکلاتی در دید هستند که بر توانایی
خواندن و دیگر جنبه های تحصیلی آنها اثر بازدارندگی می گذارند. ما درمانگران با کودکانی سر و کار داریم کهاندام چشمی آنها سالم است، لکن یاد نگرفته اند که چگونه از بینایی خود به طور مؤثری استفاده کنند .
درمانگران معمولاً با مفاهیم ادراک بینایی سروکار دارند. این مفاهیم عبارتند از: ردیابی بینایی، تعقیب چشمی،ادراک تصویر و زمینه، حافظه توالی بینایی و …

هماهنگی هر دو چشم کودک برای دریافت مؤثر و کارآمد اطلاعات امری اساسی است. توانایی کودک در تعقیبچشمی هدف متحرک نظیر گرفتن توپ و مشاهده پرواز پرنده مستقیماً با تکالیف درسی او در ارتباط است. بهمحض اینکه کودک خواندن را می آموزد، باید بتواند چشمهای خود را به طریقی جهشی از راست به چپ حرکتدهد. اگر کودکان در وقت خواندن کلمات ثابت، سر خود را حرکت دهند موجب رشد یک خورده مهارت ناسودهمی گردد که خود نوعی بدآموزی است. برای اینکه کودک بتواند در موقع نوشتن و خواندن از دید نزدیک و سپسبلافاصله برای دیدن معلم و تخته سیاه از دید دور استفاده کند، باید تمرکز چشمی در او تربیت شود. کودکی کهتمرکز چشمی مناسبی نداشته باشد، اغلب موقعیت تحصیلی خود را از دست داده و دچار سردرگمی خواهد شد .

پرورش و تقویت ادراک تصویر و زمینه از اهمیت بسزایی برخوردار است، زیرا کودک را قادر می سازد تصویر اصلیرا از زمینه بدرستی تشخیص دهد و در گرفتن توپ و تعیین موقعیت کلمه یا تصویر در صفحه او را یاری دهد.
حافظه توالی بینایی نیز جنبه مهم دیگری از ادراک است. چرا که موجب می شود کودک آنچه را دیده است بههمان ترتیب بازشناسی و یادآوری کند  .
تکالیفی جهت افزایش ادراک بینایی
ردیابی تیله:
– تیله را از بالای سطح شیبدار به پایین بفرستید و از کودک بخواهید صرفاً با چشمانش مسیر حرکت را دنبالکند .
– کودک با انگشت و چشمانش مسیر حرکت تیله را دنبال کند .
– از کودک بخواهید به مسیر حرکت تیله نگاه کند و هر موقع که شما خواستید آن را با دست متوقف کند .
– از کودک بخواهید به مسیر حرکت تیله نگاه کند و جهتی را که حرکت میکند مشخص سازد)چپ یا راست(.
استفاده از کارت :

تعدادی کارت از اشکال هندسی، پیکان، حروف، شماره ها و تصاویردومینو تهیه کنید و آنها را به صورت انفرادی،دوتایی و سه تایی به یکدیگر متصل کنید .

مربی برای مدت زمان مشخصی کارت را به کودک نشان می دهد سپس کودک باید به ترتیب موارد زیر را انجامدهد :
تصویر را نام ببرد، ،آن را توصیف کند .
آنچه را که می بیند در هوا ترسیم کند .
الگوی مشابه ای را روی ورقه رسم کند .
همان الگو را با گچ روی تخته سیاه ترسیم نماید .
استفاده از چراغ قوه قلمی :
چراغ قوه ای را در دست بگیرید و در مسیر افقی، عمودی، دایره ای و مورب حرکت دهید و از او بخواهید ابتدا باهر دو چشم و سپس با یکی از چشمانش مسیر حرکت را دنبال کند .
فعالیت فوق را انجام دهید و از کودک بخواهید همزمان با چشمان و انگشت اشاره اش مسیر نور را دنبال کند .
فعالیت فوق را در صورتی که کودک دراز کشیده است انجام دهید .
دو عدد چراغ قوه انتخاب کنید و از کودک بخواهید که از یکی به دیگری نگاه کند .
اتاق را تا جاییکه ممکن است تاریک نمایید و نور چراغ قوه را حدود یک ثانیه به اشیای اتاق بتابانید و از کودک
بخواهید که قوایش را کاملاً روی اشیای زیر تابش نور متمرکز سازد .

تابلوی الفبا یا اشکال مختلف هندسی تهیه کنید و از کودک بخواهید که در اتاق تاریک، نور به شکل یا حرف
مورد نظر شما تابانده آنها را نام ببرد .
استفاده از دگمه تعدادی دگمه در دستجات مختلف تهیه کنید. آنها را روی یک سطح صاف قرار دهید و از کودک بخواهید آنها رابر حسب رنگ، اندازه، بافت، شکل و تعداد سوراخ های هر دگمه و… طبقه بندی کند .
با چیدن دگمه ها در کنار یکدیگر از او بخواهید اشکال مختلف هندسی، حروف، شماره ها و تصاویر ساده را بسازد .
کودک در وضعیت نشسته به زانو و ایستاده قرار بگیرد و دگمه ها را از یک بطری دهانه گشاد به به داخل بطریدهانه تنگ بیندازد .
همانند سکه به دگمه تلنگر بزند .
همانند تیله، دگمه را با انگشتانش پرتاب کند .
نخ و مهره

تعدادی مهره در اندازه، رنگ و شکلهای مختف که در قسمت میانی سوراخ دارند تهیه کنید. ازکودک بخواهیدآنها را بر اساس یک معیار )مثلاً رنگ مهره ها ( ازنخ عبور دهد .با دو معیار طبقه بندی فعالیت را انجام دهید) شکل و رنگ )
تعدادی از مهره ها را نخ کنید و به کودک نشان دهید. سپس از او بخواهید با استفاده از حافظه بینایی خود همانالگو را تکرار کند .
چشمان کودک را ببندید و تعدادی مهره را در مقابل کودک قرار دهید و از وی بخواهید با حس لامسه اش نخ رااز آنها عبور دهد .
چشمان کودک را ببندید و الگویی را در مقابل او قرار دهید و از او بخواهید با حس لامسه ای الگو را لمس کرده،نسخه برداری کند .
پرورش حس بینایی تا حدی با پرورش حواس دیگر متفاوت است. ما برای پرورش حواس دیگر به آستانه ها نزدیکمی شویم و سعی می کنیم با انرژی کمتری محرکها را حس کنیم اما برای پرورش حس بینایی مطلقاً چنین کاری نمی کنیم. مثلاً نور تلویزیون یا نور اتاق مطالعه را کم نمی کنیم تا بخواهیم به زحمت ببینیم، چرا که این کاربرای سلولهای بینایی آزار دهنده است .
برای تقویت حس بینایی، ما به مشاهده دقیق اجزایی می پردازیم که در وضعیتهای معمولی به آنها توجهی نداریم.
مثلاً دست خود را در نور کافی ببینید. خطوط، برآمدگیها، چروکها، فرم قرار گرفتن ناخن، شکل ناخنها و حد
فاصل بین انگشت و ناخن را با دقت نگاه کنید. پنجره را باز کنید و اولین تصویری را که از منظره بیرون به
چشمتان می آید، این بار با دقت بسیار بیشتری ببینید .
شاید شما بارها این تصویر را دیده باشید اما هیچ وقت، این طور در جزییات تصویر دقیق نبوده اید .

تمرکز و حواس پنج گانه
البته پرورش تمام این حواس به پرورش دقت و تمرکز شما می انجامد اما آنچه بیش از همه به آن نیاز دارید و
در کتابهای مربوط به تمرکز بیشتر توصیه می شود، تمرکز دیداری و شنیداری است که خیره شدن به نقطه
سیاه، شعله شمع و یا دوایر متحد المرکز برای پرورش تمرکز دیداری شما و تمرکز بر صدای نفس کشیدن،
عمدتاً برای تمرکز شنیداری شما توصیه می شود

شاید این موضوعات هم مورد پسند شما باشد ⇓