دیزآرتری یا شلی عضلانی و اختلال زبانی چیست؟

 دیزآرتری یا شلی عضلانی و اختلال زبانی چیست؟

دیزآرتری یک اختلال حرکتی گفتار است. این اختلال ، بدلیل ضعف حرکتی در ماهیچه هایی است که برای تولید گفتار استفاده می شوند ( از جمله لب ها، زبان، شکاف صوتی و / یا دیافراگم.) بوجود می آید .نوع و شدت دیزآرتری بستگی به محل و وسعت آسیب سیستم عصبی بیمار دارد.

برخی علائم یا نشانه های دیزارتیا چیست؟
فرد مبتلا به اختلال دیزارتریا ممکن است ویژگی های گفتاری زیر را نشان دهد:

👈کیفیت گفتاری ” ناله وار ” “بی حال ” که درک چیزهایی که می گوید کمی برای شنونده سخت است.
👈سرعت گفتاری پایین
👈سرعت گفتاری بالا با کیفیت “من من ” ( مثل این است که با دهان بسته حرف می زند )
👈حرکات زبان ، لب ها و فک محدود است.
👈هنگام حرف زدن آهنگ و ریتم گفتار غیر طبیعی است.
👈تغییرات در کیفیت صدا ( صدای خشن یا نفس آلود و یا تو دماغی ..)

علت دیزآرتری(شلی عضلانی) چیست؟

دیزآرتی بر اثر آسیب به مغز ایجاد می شود. این آسیب ممکن است در هنگام تولد رخ دهد،( مانند فلج مغزی یا دیستروفی عضلانی )، یا ممکن است بعدا در طول زندگی به دلیل یکی از شرایط زیر که سیستم عصبی را درگیر می کنند بوجود بیاید.

👈سکته مغزی
👈آسیب مغزی
👈تومورها
👈بیماری پارکینسون،
👈بیماری لو ژیگر / اسکلروز جانبی جانبی 👈آمیوتروپیک (ALS)
👈بیماری هانتینگتون،
👈مولتیپل اسکلروزیس

اختلال های گفتاری و زبانی در کودکان اختلال ویژه زبانی :

👈یادگیری زبان با سرعت کم تر و درطول مدت زمان بیشتری انجام می شود.
👈به کارگیری قواعد دستور زبان، کم تر از حدی است که برای سن تقویمی بیمار انتظار می رود. مشکلاتی که در زمینه ی برخی قواعد دستور زبان وجود دارند، ممکن است تا دوران بزرگسالی نیز ادامه یابد.
👈حجم گنجینه ی واژگانی، واجگان و تکواژهای بیماران کم تر از کودکان هم سن و سال آنهاست.

👈اگرچه کودکان دچار اختلال ویژه زبان، قواعد دستور زبان را به همان ترتیب سایر کودکان فرا می گیرند، ولی سرعت فراگیری در آنها کند است.
👈با افزایش طول متوسط گفته ها (MLU)، 👈قواعد دستور زبان پیچیده تر شده و سبب بروز الگوهای غیرطبیعی در جمله ها می شوند.
👈مشکلاتی در زمینه ی استفاده از زمان گذشته افعال و نشانگرهای سوم شخص مفرد.
👈مشکلاتی در زمینه ی استفاده از افعال کمکی.
👈مشکلاتی در زمینه ی فراگیری واژه ها، و به ویژه افعال
👈اختلال در پردازش شنیداری
👈اختلال در حافظه کوتاه مدت
👈ممکن است کودکان بزرگ تر اختلال هایی را در درک استعاره ها و مفاهیم انتزاعی نشان دهند.
👈مشکلاتی در زمینه ی پردازش شناختی
👈به رویکردهای دیگران برای برقراری ارتباط، یا پاسخ نمی دهند یا پاسخ نامناسب می دهند.
👈مشکلاتی در زمینه ی مهارت های کاربردی
👈ممکن است دچار اختلالات چشمگیری در تولید صدا باشند.

👈اختلال های همراه با بیماری و سایر مشکلات
👈اختلال در مهارت های بازی نمادین، سازشی، و یا یکپارچه سازی
👈افزایش احتمال بروز مشکلاتی در مهارت های خواندن و یا سایر مهارت های تحصیلی.
👈اختلالات شناختی غیرکلامی نیز ممکن است وجود داشته باشد.
👈مشکلاتی در زمینه برقراری کنش متقابل اجتماعی با هم سن و سالان

اختلال زبانی(language disorder) چیست؟
انجمن گفتار-زبان- شنوایی آمریکا (ASHA) اختلال زبان را بدین گونه تعریف کرده است:

✅آسیب در درک و یا بکار بردن سیستم های گفتاری، نوشتاری و یا هر سیستم ارتباطی دیگر. این اختلال اجزا زیر را درگیر می کند👇

۱-شکل زبان (form): شامل نقص در بیان واجها یا بهم ریختگی صداها و نقص در صرف و نحو(طول جملات کوتاه، عدم تطابق فعل و فاعل، عدم استفاده از ضمایر و….)
۲- محتوای زبان(content): نقص در درک معنای واژه ها ، جملات ، خزانه واژگان محدود و …
۳-کاربردشناختی(pragmatic): عدم توانایی در برقرای ارتباط موثر
‍
انواع اختلالات زبانی:
۱-verbal-auditory agnosia
(آگنوزی شنیداری- کلامی)
۲-verbal dyspraxia
(دیس پراکسی کلامی)
۳-phonological programming syndrom
(سندروم نقص برنامه ریزی واجی)

اختلالات زبانی:

۴-phonological-syntactic deficit syndrom
(سندروم نقص واجی -نحوی)
۵-lexical-syntactic deficit syndrome
(سندروم نقص واژگانی-نحوی)
۶-semantic-pragmatic deficit syndrome
(سندروم نقص معنایی-کاربردی)
‍
علایم آگنوزی کلامی شنیداری چیست؟
۱- فرد در درک زبان با مشکل مواجه است.
۲-درک حرکات بیانگر سالم است.
۳-گفتار وجود ندارد یا بسیار محدود است.

علایم دیس پراکسی کلامی چیست؟
۱-درک مناسب است.
۲-تولید و تلفظ معیوب است.
۳-طول عبارات کوتاه است.
۴-ضعف یا ناهماهنگی ناشی از دیزارتری وجود ندارد.

سندروم نقص برنامه ریزی واجی چیست؟

زمانی که فرد دارای گفتار روان است و طول جملات مناسب است و درک مناسب سن است اما گفتار به سختی فهمیده می شود. این فرد مبتلا به نقص برنامه ریزی واجی است.
اختلالات زبانی شناخته شده در دوره پیش دبستانی در صورت عدم درمان، دراکثر کودکان باقی می مانند و اغلب باعث :
۱- کاهش توانایی انها برای کسب شکلهای نوشتاری زبان می شوند.
۲-مطمنا مبتلا به اختلال زبان-یادگیری می شوند.
۳-در معرض خطر گرفتاری به مشکلات شدید اموزشگاهی خواهند بود.

👈اختلالات زبانی سندروم نقص واجی-نحوی چیست؟

اختلال زبانی است که کودک :
۱-کلمات را غلط تلفظ می کنند و گفتار ناروان است.
۲- طول گفته ها کوتاه است.
۳-جملات همراه با خطاهای دستوری ،حذف کلمات و مشکل در صرف افعال هستند.
۴-مشکلات درکی در زبان انتزاعی یا پیچیده وجود دارد.

علائم اختلال زبان:

👈اختلال زبان ممکن است کلامی یا نوشتاری یا دریافتی (درک مسائل) و یا بیانی (صحبت کردن، خواندن و نوشتن) باشد. این علائم عبارتند از:

👈کودک لبخند نمی زند و با دیگران تعامل برقرار نمی کند (کودک 3 ماهه).
👈کودک صدا تولید نمی کند (4 تا 7 ماهه).
👈کودک صدای خیلی کمی تولید می کند (7 تا 12 ماهه).
👈از حرکات مختلف بدن استفاده نمی کند (به عنوان مثال تکان دادن دست ها یا اشاره کردن) (7 تا 12 ماهه).
👈صحبت های دیگران را درک نمی کند (7 ماه تا 2 سال).
👈لغات کمی را بیان می کند (12 تا 18 ماه)
👈جمله سازی نمی کند (1.5 تا 2 سال)
👈کمتر از 50 لغت را بیان می کند (2 سال).
👈در بازی کردن و صحبت کردن با دیگر کودکان دچار مشکل می شود (2 تا 3 سال)
👈در مهارت خواندن و نوشتن دچار مشکل است. به عنوان مثال علاقه ای به خواندن کتاب یا نقاشی کشیدن ندارد.

درمان دیزارتری(شلی عضلانی) چگونه است؟

درمان دیزارتری بسیار تخصصی است و براساس شدت آسیب ، نوع دیزآرتری و.. طرح ریزی می شود. برخی از روشهای درمانی در حالیکه برای یک نوع از دیزارتی مفید است ممکن برای نوعی دیگر از دیزارتی سودمند نباشد. برخی از اهداف درمانی ممکن است شامل :

👈کاهش سرعت گفتار
👈تقویت تنفس در جهت افزایش بلندی صدا
👈تقویت عضلات درگیر در گفتار
👈افزایش حرکت زبان و لب در جهت تولید صحیح گفتار
👈بهبود تولید حروف گفتاری به طوری که وضوح گفتار فرد دارای دیزآرتری بهتر شود.
👈آموزش استراتژی و شیوه های برقراری ارتباط بهتر با فرد دارای دیزآرتری به مراقبان، اعضای خانواده و معلمان
👈در مواردی که دیزارتری شدید است و فرد قادر به ارتباط کلامی نیست ، طرح ریزی ، ساخت و آموزش استفاده از وسایل ارتباطی جایگزین ( AAC ) (به عنوان مثال، حرکات ساده، تخته الفبا یا تجهیزات الکترونیکی و رایانه ای)

 دیزآرتری یا شلی عضلانی و اختلال زبانی چیست؟ – نویسنده : محمد رحیمی – درمانگر اختلالات یادگیری – درج شده در سایت پاکدلها

برای مشاهده نرم افزارهای تخصصی تشخیص و درمان انواع اختلالات یادگیری اینجا کلیک کنید

برای مطالعه روشهای تقویت عضلات گفتاری اینجا کلیک کنید