بیش فعالی در کودکان در سنین مختلف تشخیص داده می‌شود. این اختلال در نوزدان نیز ممکن است وجود داشته باشد، ولی به طور معمول علائم و نشانه‌های آن، قبل از هفت سالگی بروز پیدا می‌کند. از آنجایی که یکی از بارزترین نشانه‌های کودکان بیش فعال عدم تمرکز و بی توجهی آن‌هاست، معمولا در دوران مدرسه توسط معلم و یا والدین مشخص می‌شود. این اختلال توسط روانشناس کودک و همچنین با استفاده از مصاحبه بالینی تشخیص داده می‌شود. اختلال بیش فعالی Attention-deficit /hyperactivity disorder
یکی از شایع ترین اختلالات ذهنی در دروران کودکی است.این بیماری معمولا در دوران کودکی تشخیص داده می شود و اغلب تا دوران بزرگسالی ادامه می یابد. کودکانی که مبتلا به این بیماری هستند 5 تا 12 درصد از کودکان محصل در مدارس را تشکیل می دهند. در سنین کودکی در پسران میزان بیماری 9-2 برابردختران است، اما در بزرگسالان، این نسبت در جنسهای مختلف برابر می شود و در مورد پسران، رفتارهای هیجانی و در دختران، سکوت وانزوا معمولا غالب است. به نظر می رسد علت آن بیشتر نقص در تکامل سیستم اعصاب باشد. کودکان مبتلا احتمالاً در قسمت هایی از مغز که مسئول توجه و تمرکز و تنظیم فعالیت های حرکتی می باشد، دچار نقص جزئی هستند. توارث و ژنتیک می تواند در این اختلال نقش داشته باشد. همچنین در بعضی موارد در جریان حاملگی یا زایمان یا پس از آن، صدمات جزئی به ساختمان مغز وارد می شود که می تواند باعث بروز این مشکل گردد.
این اختلال نوعی شرایط روانی است که در آن از توجه و تمرکز بر کارهای ساده (مانند نشستن بر صندلی) تا کارهای پیشرفته (درس خواندن و …) تأثیر می گذارد. کودک بیش فعال به علت تمایل به فعالیت زیاد نمی تواند بر روی صندلی بند شود و مرتباً با دست و پای خود بازی می کند، حواسش با محرک های ساده محیطی پرت می شود و نمی تواند درس بخواند، صبور نیست، نمی تواند در بازی های گروهی نوبت را رعایت کند، در کلاس اگر معلم سؤالی از او بپرسد قبل از پایان سؤال، جواب را می دهد، در خانواده و جمع آشنایان در حین صحبت فرد، صحبت او را قطع می کند، لوازم ضروری خود را در خانه یا مدرسه گم می کند و … . اختلال نقص توجه بر همه قلمروهای زندگی کودک اثر می گذارد و باعث ایجاد اختلال در زندگی خانوادگی آموزش رفتار و زندگی اجتماعی کودک می‌شود در خانه کودکان دچار اختلال نقص توجه در ارتباط دادن خود به کارهای روزمره و انتظارات والدین مشکل دارند آنها ممکن است در رفتن به رختخواب مقاومت کنند از غذا خوردن امتناع ورزند یا در خلال بازی اسباب‌بازی ها را بشکند در مدرسه نیز در کامل کردن کار کلاسی خود مشکل دارند قالب اطلاعات ارزشمند رو به علت میزان رشد پایین ظرفیت توجهی خود از دست می دهند آنها بدون نوبت با صدای بلند حرف می زنند و رفتارهایشان برایشان دردسرساز است این اختلال در پسرها بیشتر از دختر ها دیده می شود
انواع بیش فعالی در کودکان
با توجه به مشکلاتی که ADHD برای کودک به وجود می‌آورد، این اختلال را در سه دسته کلی طبقه بندی می‌کنند، هر کدام از آنها را در ادامه شرح داده‌ایم:*
اختلال بیش فعالی از نوع بی توجهی
کودکان با اختلال بی توجهی، فعالیت زیادی ندارند در واقع مشکل اصلی این کودکان عدم توجه و عدم تمرکز می‌باشد. به همین دلیل ممکن است به سادگی اختلال در آنها شناسایی نشود *
اختلال بیش فعالی از نوع تکانشگری
کودکان مبتلا به نوع بیش فعال_ تکانشگر مشکلی در حفظ توجه ندارند، ولی نشانه‌های بیش فعالی رفتاری در آنها به وضوح دیده می‌شود. این کودکان تحرک بسیار بالایی دارند و اغلب یک جا بند نمی‌شوند. تحریک پذیری بالایی دارند و سریع عصبی می‌شوند.*
اختلال بیش فعالی از نوع ترکیبی
کودکانی که در این دسته قرار می‌گیرند تمام علائم بی توجهی، بیش فعالی و تکانشگری را با هم نشان می‌دهند. این نوع از اختلال برای درمان نیاز به زمان طولانی‌تر و تلاش بیشتری دارند*
افراد دچار فزون کنشی غالباً افرادی برانگیخته و توصیف می شوند به سهولت دچار حواس پرتی می‌شوند و از یک فکر یا علاقه به فکر و علاقه دیگر می پرند علائم اختلال بر حسب سن متغیر است کودکان دارای بیش فعالی فعالیت های حرکت درشت و افراطی نظیر دویدن و بالا رفتن از چیزی از خود نشان می دهند در اصطلاح به این افراد پر جنب و جوش می گویند نمی توانند آرام بنشینند نمی‌تواند بیش از چند دقیقه بنشیند و دوباره شروع می‌کنند به حرکت بیش از اندازه این کیفیت رفتار حرکتی این اختلال را از بیش فعالی معمولی متمایز می‌کند زیرا فزون کنشی بی هدف است و نظم ندارد *
