روانشناسی در فهم چگونگی شکل گرفتن رفتار کمک می کند. این رشته در روش تدریس ما تاثیر مهمی به جا می گذارد. نظریه های رفتاری در حوزه ناتوانی های یادگیری، اساسی نظام مند برای پژوهش ارزیابی و آموزش فراهم می آورد در این بخش، کاربرد روانشناسی رفتاری را در آموزش مستقیم بررسی می کنیم. 📗 واحد رفتاری
واحد رفتاری دارای سه مولفه اصلی است A،B،C این واحد هسته روانشناسی رفتاری را تشکیل می دهد .همانگونه که در شکل مشخص شده است A رویداد پیشایند (محرک ).Bرفتار هدف (یا پاسخ کودک )و Cرویداد پیامد (یا تقویت) است. رفتار هدف (B)پاسخ کودک است .تصور رفتار هدف همچون رویدادی که بین دو مجموعه از تاثیرات محیطی در تنگنا قرار می گیرد تاثیرات مقدم بر رفتار( رویداد پیشایند یا محرک) و تاثیرات پیرو رفتار( رویداد پیامد یا تقویت )می تواند مفید باشد .تغییر هر رفتاری در دانش آموزان نیازمند تحلیل این سه مولفه است.
📗 آموزش مستقیم
تاکید نظریه های رفتاری آموزش بر برنامه درسی یا تکالیفی است که باید تدریس شود و تحلیل رفتارهای لازم برای یادگیری آن تکالیف. تمرین های آموزشی منشا گرفته از نظریه رفتاری آموزش مستقیم نامیده می شود. اصطلاح های دیگری نیز برای این نوع تدریس به کار می رود، نظیر یادگیری در حد تسلط،، تدریس رهنمودی، تدریس صریح یا تدریس مهارت های زنجیره ای. آموزش مستقیم به منزله نظام جامعی تعریف می شود که با تلفیق طرح برنامه درسی با فنون تدریس ،برای زبان، خواندن، ریاضیات، املا، بیان نوشتاری ( انشا ) و علوم برنامه های آموزشی تولید می کند. تمرکز آموزش مستقیم بر آن دسته از مهارتهای تحصیلی است که دانش آموزان برای یادگیری به آنها نیاز دارند و همچنین بر سازماندهی محیط برای اطمینان از اینکه دانش آموزان این مهارت ها را فرا می گیرند
📗 در آموزش مستقیم، ویژگی های زیر به چشم می خورد :
۱) تکیه بر تدریس مستقیم و علمی مهارتهای تحصیلی ۲) معلم هدایت کننده و ناظر است. ۳) از مواد درسی واجد توالی و ساختار دقیق استفاده می شود ۴) دانش آموزان بر مهارتهای پایه تسلط می یابند. ۵) برای دانش آموزان هدف های روشنی تعیین می شود. ۶) وقت کافی به آموزش اختصاص می یابد. ۷ )بر عملکرد دانش آموزان به طور مستقیم مستمر نظارت می شود. ۸ )پس خوراند فوری به دانش آموزان ارائه می شود. ۹) تدریس هر مهارت آن قدر ادامه می یابد تا تسلط بر آن حاصل شود.
📗 تحلیل رفتار تحلیل رفتار پایه های نظری آموزش مستقیم را فراهم می آورد. در تحلیل رفتار ،یک رفتار پیچیده و مطلوب به اجزای تشکیل دهنده آن (مهارت های فرعی) تجزیه می شود. آن دسته از مهارت های فرعی را که دانش آموز تاکنون کسب نکرده است مستقیماً به او آموزش می دهند. وی سرانجام، از طریق یادگیری مهارت های فرعی، به رفتار مطلوب می رسد. رویکرد تحلیل رفتار، نقایص ذهنی نهفته و رویت نشدنی دانش آموز را صرفاً ناشی از فقدان تجربه و تمرین در مورد تکلیف می داند. 📗 دستورالعمل های زیر خلاصه روشهای توصیه شده برای تحلیل رفتار و آموزش مستقیم است
✅هدف ها و مقصود ها را تعیین کنید
✅درس هایی که به سرعت جلو بروند و مواد درسی که ترتیب دقیقی داشته باشند فراهم کنید.
✅ از توضیح مبسوط و پر از جزئیات همراه با مثال های متعدد استفاده کنید.
✅ فرصت های متعددی برای تمرین مهارت جدید ایجاد کنید
✅ به دانش آموزان پس خوراند بدهید و اشتباهات آنها را تصحیح کنید .
✅پیشرفت دانش آموزان را ارزیابی کنید.
مراحل یادگیری دانش مفاهیم و مهارت ها
✅ مرحله اکتساب : در این مرحله ،دانش جدید به دانش آموز ارائه می شود اما او فهم کاملی از آن ندارد.
✅ مرحله مهارت: در این مرحله ،دانش آموز فهم دانش را آغاز می کند، اما هنوز نیاز به تمرین دارد.
✅ مرحله حفظ: اکنون، پس از توقف آموزش مستقیم و تقویت، دانش آموز می تواند سطح بالایی از کارآمدی را حفظ کند.
✅ مرحله تعمیم :در این زمان دانش آموز مالک دانش می شود و آن قدر آن را درونی سازی کرده است که می تواند از آن در موقعیت های دیگر استفاده کند.
تلویحات نظریه رفتاری برای ناتوانی های یادگیری
۱) آموزش مستقیم موثر است: این نکته در مورد دانش آموزان دچار ناتوانی های یادگیری حائز اهمیت است که در درس های خود آموزش مستقیم دریافت دارند.
۲) آموزش مستقیم را می توان با بسیاری از رویکردهای آموزشی دیگر در آمیخت: معلم بالینی حساس در برنامه ریزی آموزشی ،هم از معلومات خود در زمینه برنامه درسی و هم از خصوصیات انفرادی کودک ،سود می جوید.
۳) مرحله یادگیری دانش آموزان باید در نظر گرفته شود: در مورد دانش آموزان دچار ناتوانی های یادگیری، گذر از مرحله دانستن مستلزم زمان بیشتری هم هست. آنان نیاز به آموزش مستقیم دارند تا بتوانند هر مرحله را اجرا کنند.
روانشناسی رفتاری و آموزش مستقیم – سایت پاکدلها – منبع : کتاب ناتوانی های یادگیری عصمت دانش
