عوامل موثر بر اختلال طیف اتیسم
✔️ اوتیسم به دنبال اثر متقابل دلایل ژنتیکی و محیطی رخ میدهد. در ارتباط با دلایل ژنتیکی تحقیقات زیادی انجام شده و ثابت شده است که ژنهای مختلفی در این اختلال نقش دارند.اما در ارتباط با عوامل محیطی چه میدانیم؟ در این مطلب توضیح میدهیم که چرا یافتن ارتباط اوتیسم با عوامل محیطی دشوار است.
⁉️ کدام فاکتورهای محیطی احتمالا در اوتیسم موثر هستند؟
✔️در گذشته «فاکتورهای محیطی» مجموعهای از عوامل شیمیایی و سمومی که فرد در ارتباط با آنهاست، تعریف میشد.اما امروزه دانشمندان فاکتورهای محیطی را به این شکل تعریف میکنند: هر عاملی که احتمال داشتن اختلال را بالا ببرد بدون اینکه در DNA آن فرد نقش داشته باشد.
در طی ۱۵ سال گذشته دانشمندان تحقیقات زیادی برای یافتن عوامل محیطی موثر بر اوتیسم انجام دادند ولی همچنان عوامل قطعی موثر بر این اختلال یافت نشد.با این وجود عواملی مثل تولد نارس، اختلاف سن کم با خواهر یا برادر بزرگتر و تولد از مادر دیابتی به عنوان فاکتورهای موثر پیشنهاد شده است.
✔️چرا هنوز فاکتورهای محیطی قطعی موثر بر اوتیسم یافت نشده است؟
مطالعاتی که تاکنون در این زمنیه انجام شد ،نتایج متناقضی داشتند. به طور مثال بعضی مطالعات نشان دادند که مصرف ضد افسردگی طی دوران بارداری توسط مادر، احتمال اوتیسم را در کودک افزایش میدهد؛ در صورتی که در بعضی مطالعات دیگر ارتباط معناداری در این زمینه پیدا نکردند.
☑️از علل این تناقض ها می توان موارد زیر را نام برد:
⁃ بیشتر مطالعاتی که در این زمینه انجام شد، در جهت یافتن ارتباط بین یک فاکتور محیطی و شیوع اوتیسم در جمعیت بزرگی از افراد بوده، نه پیدا کردن رابطه ی علت معلولی.
⁃ فاکتورهای مخرب متنوعی در ارتباط با عوامل محیطی هستند که نتیجه گیری را سخت میکند.
⁃ ارزیابی فاکتورهای محیطی بسیار دشوار است و مشکلاتی از قبیل ناآگاهی خانوادهها، فراموش کردن شرایطی که کودک با آنها در تماس بوده و حتی اغراق کردن شرایط وجود دارند.
✔️با این وجود بعضی فاکتورها هستند که به عنوان عوامل موثر بین دانشمندان پذیرفته شدند.بیشتر این فاکتورها در «دوران بارداری» و «حین زایمان» اثر میگذارند؛ عواملی مثل زایمان پرهترم،وزن کم زمان تولد،مادر دیابتی و مبتلا به فشارخون بالا . البته مکانیسم این تاثیرگذاری همچنان بر دانشمندان پوشیده است.
از سایر فاکتورهای محیطی که احتمال میرود در بروز اوتیسم موثر باشند؛ میتوان موارد زیر را نام برد:
عفونت و بیماریهای شدید مثل انفولانزا که بستری شدن مادر در دوران بارداری را در پی دارد، بیماریهای اتوایمیون مادر و مصرف داروی والپورات، آلودگی هوا و
افسردگی مادر.
اثربخشی کدام فاکتورهای محیطی کمرنگ تر در نظر گرفته میشود؟
با وجود احتمال وجود ارتباط بین اوتیسم و بیماریهای ایمنی مادر، مشاهده شد تزریق واکسن مثل واکسن آنفولانزا و سیاه سرفه طی دوران بارداری تغییری در بروز اوتیسم ایجاد نکرد.
✔️همچنین ارتباط بین واکسیناسیون دوران کودکی و بروز اوتیسم تایید نشده است و شواهدی مبنی بر تاثیرگذاری واکسیناسینون دیده نشده.
به علاوه،دانشمندان نشان دادند سیگار کشیدن مادر طی دوران بارداری تاثیری بر بروز اوتیسم ندارد.
❓کدام فاکتورهای محیطی در کاهش بروز اوتیسم موثر است؟
✔️دانشمندان در تلاش هستند عوامل محیطی که در کاهش بروز اوتیسم نقش دارند را شناسایی کنند. تا کنون محققین مطرح کردند احتمالا مصرف ویتامین D ، اسید فولیک و ویتامین B-9 میتواند در کاهش بروز اوتیسم موثر باشد،البته این یافتهها قطعی نیستند.
🔺وظیفهی خانوادهها چیست؟
خانواده هایی که احتمال اوتیسم در آنها بالا است،مثل خانوادههایی که یک فرزند اوتیسمی دارند، قبل از بارداری باید مشاورههای ژنتیکی انجام دهند.
✔️مشاورههای عمومی مثل واکسن انفولانزا و مصرف مولتی ویتامینها شاید به طور قطع موثر نباشد اما ضرری هم ندارد.
یکی از نکتههای مهم که باید در نظر داشته باشیم این است که حتی در حضور فاکتورهای محیطی احتمالا موثر، احتمال بروز اوتیسم بسیار کم است. در مطالعهای که در سال 2014 در سوئد انجام شد، نشان داده شد؛ تنها ۱.۵-۱ درصد زنانی که در طی دوران بارداری دچار عفونت شدند کودک اوتیسمی به دنیا آوردند.
عوامل موثر بر اختلال طیف اتیسم – 🌐 منبع:brainfacts.org