مجمع سازمان ملل متحد روز دوم آوریل را بعنوان روز اتیسم معرفی نموده است و درخواست دارد تا جوامع و سازمان ها نسبت به آگاه سازی جامعه از واقعیت های اتیسم و ایفای حقوق آنها اقدام نمایند. هر ساله در چنین روزی اتیسم گرامی داشته می شود با این هدف که جامعه و خانواده ها با این اختلال مرموز آشنا شوند و تلاش شود تا شرایط مناسب تر آموزشی و درمانی جهت این کودکان فراهم شود. در نوشتار حاضر تلاش می شود تا اتیسم به طور مختصر معرفی شود و در ادامه از دیدگاه تحول یکپارچه انسان یا DIR در مورد آسیب شناسی و درمان این اختلال مطالبی تقدیم شود:
اتیسم اختلالی تحولی است که در آن کودک به دلایلی عصب شناختی قادر به یادگیری مناسب مهارت های پایه شناختی، زبانی و اجتماعی نیست و در نتیجه بازی، رفتار اجتماعی و روابط انسانی متناسب با کودکان همسن خود را ندارد. مثلا پاسخگویی ندارد، با کودکان بازی نمی کند، زبان معنادار متنسب با سن ندارد، خواسته هایش را نمی تواند به شکل کلامی و مناسب به دیگران منتقل کند ، رفتارهایش کمتر هدفمند و سازمان یافته است و نمی تواند متناسب با شرایط محیطی و اجتماعی رفتا رنماید. چون این مهارت ها به میزان های مختلفی دارای چالش است، در نتیجه نشانه های اتیسم هم می تواند در طیفی از خفیف تا شدید بروز نماید.
در مورد آسیب شناسی و درمان اختلال اتیسم رویکردهای مختلفی ارایه شده است که هر کدام از آنها بر اساس فرض های زیرین خود تحلیل ها و مداخله های مختلفی ارایه می دهند. در ذیل بر اساس رویکرد تحول یکپارچه انسان یا DIR تصویری از دنیای کودکان اتیسم ارایه می شود:
– بر خلاف بعضی از رویکردها که کودکان اتیستیک را به دلیل نقصی مفهومی قادر به ارتباط صمیمی، درک نیات و تفکر نمی دانند، دیدگاه تحول یکپارچه معتقد است این کودکان “قادر” به برقراری روابط صمیمی، درک انسان ها و تفکر می باشند.
– مشکل اصلی کودکان اتیستیک، دشواری آنان در مبادله نیات، خواسته ها، نیازها واحساسات خود می باشد. بنابراین، رفتار ماشینی و سرد آنها نه به خاطر نقص مفهومی در درک و تجربه صمیمیت بلکه ناشی از دشواری مبادله احساس گرما و صمیمیت خود با لبخند، آغوش و کلام عاشقانه است. این دشواری شامل دشواری در مبادله نیات، خواسته ها، احساسات و افکار خود نیز می باشد.
– علت دشواری کودکان اتیستیک، نقایصی عصب شناختی است که اجازه یادگیری مهارت های پایه شناختی، زبانی و اجتماعی و از جمله توانایی مبادله ( communication)را نمی دهد. کودکان بهنجار به خاطر داشتن سیستم عصبی سالم و نیز تجربه های اولیه و طبیعی ارتباط با والدین و دیگر انسان ها قادر می شوند تا قابلیت های پایه توجه مشترک، درک دیگران ومبادله را فرا بگیرند. یعنی بدون اینکه والدین یا مربیان تلاشی جهت آموزش ویژه این مهارت ها داشته باشند، این مهارت ها در درون روابط طبیعی اولیه نوزاد-مادر فراگرفته می شوند. اما در کودکان اتیستیک، به دلیل نقایص عصب شناسی، محیط اولیه ارتباطی کفایت یادگیری مهارت های پایه شناختی، زبانی و اجتماعی را ندارد. لذاست که اهمیت دارد محیط ارتباطی غنی شده برای این کودکان فراهم شود تا یادگیری مهارت های پایه تحولی را امکان پذیر سازد.
کودکان اوتیستیک هر چه زودتر شناسایی و تحت درمان مداخلات اجتماعی غنی شده قرار بگیرند امکان یادگیری مهارت های پایه بیشتر می گردد یعنی کودک درمان می شود چون همانند دیگر کودکان قادر می شود تا توجه مشترک داشته باشد، دیگران را درک نماید، خواسته هایش را علامت دهی اشاره ای و کلامی نماید، فکر نماید و با دیگران تعامل نماید. در نتیجه این مداخلات اولیه در بافت محیط اجتماعی غنی، نشانه های اتیسم که در بالا بدان اشاره شد کاهش پیدا خواهد کرد.
– بنابراین کودکان اتیستیک بیشتر و فراتر از یادگیری رفتارهای سطحی که بعضی رویکردها بر آن تمرکز می کنند، قادر به یادگیری مهارت های پایه ارتباط، مبادله و تفکر هستند و ضروری است که والدین، مربیان و درمانگران با آگاهی از اهمیت این موضوع به فراهم ساختن محیط درمانی مناسب این کودکان اقدام کنند. متاسفانه بسیاری از والدین دارای کودک اتیستیک، نقش درمان را در صرف دادن دارو می بینند و از امکان تغییرات اساسی و درمان در کودک ناامید می باشند.
در نتیجه نقش فعالی در فرایند درمان کودک خود ایفا نمی کنند. والدین و مربیان می توانند آموزش ببیینند تا از طریق بازی و درطی تعاملات اجتماعی روزمره مثل تغذیه، استحمام، خرید و….محیط اجتماعی غنی از تحریکات لازم، ایجاد کنند تا علیرغم نقایص عصب شناسی این کودکان، یادگیری قابلیت های تحولی این کودکان را تسهیل نمایند. هر چه شناسایی اختلال زودتر و محیط غنی اجتماعی مناسب تر فراهم شود شانس درمان اختلال اتیسم افزایش پیدا می کند.
اتیسم چیست و چگونه بهبود پیدا می کند – سایت پاکدلها
