آموزش زبان همچنین می تواند به بهبود زبان شفاهی و مهارت های ارتباطی نوجوانان دچار ناتوانی های یادگیری کمک کند. از آنجا که همه فکر می کنند دانش آموزان دبیرستانی به اندازه کافی از مهارت های زبان برخوردارند، غالبا نیاز آنان نادیده گرفته می شود، افزون بر این برنامه های درسی دبیرستان بر کارامدی زبان نوشتاری بیش از زبان شفاهی تأکید می ورزد، از این رو ممکن است کمبودهای این دانش آموزان تشخیص داده نشود.
به هر حال، با مشاهده دقیق در می یابیم که زبان شفاهی بیشتر دانش آموزان دبیرستانی دچار ناتوانی های یادگیری در حد مناسبی نیست.
از بیشتر روش های ذکر شده برای کودکان می توان برای کارکردن با نوجوانان نیز استفاده کرد.
روش های زیر نیز مفید است.
ا. راهبردهای یادگیری. آموزش راهبردهای یادگیری فواید ویژه ای برای نوجوانان دارد. نوجوانان را باید در تنظیم هدف هایی که می خواهند به آن برسند و در انتخاب راهبردهای یادگیری برای رسیدن به این هدف ها درگیر کرد. خود هدایتگری، تمرین کلامی و تحلیل خطاها انواعی از راهبردهاست که برای تقویت خواندن مفید بوده است. افزون بر این برای بهبود زبان شفاهی نیز می توان از آنها استفاده کرد .
٢. ایجاد گنجینه واژگان از طریق طبقه بندی. اگر به نوجوانان کمک کنیم که به طبقه بندی و سازماندهی واژه ها بپردازند می توانند گنجینه واژگان شفاهی خود را نیز گسترش دهند. به طور مثال می توان از آنها خواست بر اساس موضوعی خاص فهرست هایی از واژه ها را به صورت سلسله مراتبی تهیه کنند. در زمینه اکتشاف فضا، می توانند با استفاده از واژه هایی به طبقه بندی وسایل نقلیه فضایی، اختراعات فضایی، نخستین رویدادهایی که در فضا اتفاق افتاده و جز آن بپردازند. رویکردهای گوناگونی در مورد این فعالیت وجود دارد. معلم می تواند واژه ها را برای طبقه بندی تهیه کند؛ دانش آموزان می توانند واژه ها را تهیه کنند؛ یا معلم می تواند بخشی از کار طبقه بندی را انجام دهد و دانش آموزان می توانند آن را کامل کنند.
۳. گوش دادن به مراحل. مقدمه متنی انتخابی را برای دانش آموزان بخوانید. پس از اینکه به چند پاراگراف گوش دادند خواندن را متوقف کنید و برای طرح سؤال بگویید: «با این مقدمه ای که خواندم شما باید بتوانید به سؤالات من جواب دهید . این تمرین زمینه را برای گوش دادن به بخش بعدی فراهم می نماید.
۴. پرسش متقابل. در اینجا بر عکس فعالیت قبلی عمل می شود. به جای اینکه معلم سؤال هایی مطرح کند، دانش آموزان پرسش هایی مطرح می کنند. این فن به رشد مهارت های سؤال کردن می انجامد.
۵. ترکیب جمله. دو جمله کوتاه را با صدای بلند بگویید و از دانش آموزان بخواهید درباره انواع شیوه هایی فکر کنند که این دو جمله را می توان با هم ترکیب کرد تا تبدیل به یک جمله شوند.
۶. مرور بحثی گروهی ، از دانش آموزان بخواهید درباره موضوعی معین به بحث کوتاهی بپردازند. بعد از بحث از آنها بخواهید به تحلیل شیوۂ بحث بپردازند. آیا از موضوع خارج نشدند؟ آیا به یکدیگر اجازه صحبت کردن دادند؟ آیا افرادی به حق مخاطب بحث واقع شدند؟ آیا وقتی به نکته ای اشاره می شد به پیگیری آن می پرداختند؟
۷. شرح چگونگی بازی. بسیاری از دانش آموزان دچار ناتوانی های یادگیری مشکل شان تشریح کردن موضوع است و باید در این زمینه تمرین کنند. از جمله تمرین های مناسب در خصوص این مشکل عبارت است از اینکه دانش آموز به شخص دیگری چگونگی اجرای یک بازی را شرح دهد؛ چگونگی ساختن چیزی را توضیح دهد؛ یا چگونگی انجام دادن کاری را توصیف کند.
مخاطب توضیحات می تواند یک همسال یا کودک کوچک تر باشد. دانش آموز می تواند در وهله نخست به مرور و تمرین کلامی توضیحاتی بپردازد که می خواهد ارائه دهد.
در مرحله بعد می تواند سؤالاتی از مخاطب بکند و سعی کنند ضمن دقت در پاسخ او بفهمد که آیا مخاطب توضیحات او را درک کرده است یا نه. از نمونه های موضوع های تشریحی می توان از قواعد بازی های ویدیویی، چگونگی آب پز کردن و پوست کندن تخم مرغ یا چگونگی بازی دبلنا نام برد. این تمرینات بعد از جلسات خود هدایت گری درباره اثربخشی توضیحات مفیدتر است.
