قطعه گفتاری مغز
برای گفتار دو مرکز در قشر مغز وجود دارد:
۱- مرکز حسی تکلم که در قسمت خلفی فوقانی گیجگاهی که منطقه یا ناحیه ورنیکه نامیده می شود.
۲- مرکز حرکتی تکلم که در قسمت خلفی تحتانی قطعه پیشانی است و به آن ناحیه بروکا می گویند.
در ۹۵ درصد اشخاص این مراکز در نیمکره چپ مغز واقع شده اند.در بیش از نیمی از نوزادان ناحیه ورنیکه مغز در نیمکره چپ تا ۵۰ درصد بزرگ تر از نیمکره راست است.البته باید توجه داشت که ضبط تجارب حسی و حرکتی گفتاری از ابتدای تولد منحصر به این دو ناحیه نیست ، بلکه از هنگام تول به صورت تقریبا پراکنده ای در قطعه پیشانی ، آهیانه ای و گیجگاهی انجام می گیرد.
با گذشت زمان به تدریج تجمع بیشتری از حافظه گفتاری در قطعه گیجگاهی و قسمت خلفی قطعه پیشانی مشاهده می شود و تا حدود ۲۵ سالگی به تدریج مناطق ورنیکه و بروکا محلهای اصلی تجمع حافظه حسی و حرکتی تکلم می شوند.
🌸🌸مرکز حرکتی تکلم
حافظه حرکتی تکلم در ناحیه بروکا قرار دارد که در آن اطلاعاتی در خصوص نحوه بیان کلمات، آهنگ کلام و جمله و دستور زبان ، ضبط شده است.
وقتی که فرمان گفتن کلمه و جمله که گاهی از کل قشر ارتباطی و یا گاهی از مرکز حسی تکلم صادر می گرددبه مرکز حرکتی تکلم می رسد، ابتدا تقدم و تاخر کلماتی که در آن جمله به کار می روند طبق دستور زبان معلوم می شود و سپس دستورهای حرکتی از پیش آماده شده به نواحی حرکتی زبان ، دهان ، صورت ، حنجره و قفسه سینه در قشر حرکتی ارادی مغز ابلاغ می شود و از آنجا فرمان حرکت به وسیله سلولهای هرمی به عضلات مربوط می رسد.
🌸🌸 ضایعه مرکز حرکتی تکلم
ضایعه کامل ناحیه بروکا باعث بروز آفازی حرکتی می شود که به آن آفازی بیانی ، آفازی بروکا ، آفازی غیر روان و آفازی عصبانی نیز می گویند.
در صورتی که ضایعه ناکامل باشد ، به جای آفازی از کلمه دیسفازی استفاده می شود.
🌸علائم آفازی حرکتی تکلم :
۱- قطع تکلم
۲- سالم بودن درک کلام
۳- سالم بودن خواندن و نوشتن
۴- عصبانیت و تاسف از بابت ناتوانی در تکلم
🌸علائم دیسفازی حرکتی تکلم :
۱- اختلال در بیان کلمات
۲- مکث
۳- جملات تلگرافی
۴- اختلال در آهنگ کلمات
۵- اختلال در دستور زبان
🌸🌸 مرکز حسی تکلم
حافظه حسی تکلم در ناحیه ورنیکه قرار دارد.
در این ناحیه ادراک کدهای کلامی با استفاده از انواع حس های مختلف امکان پذیر می شود.
برای مثال وجود میوه سیب را با حس های مختلف می توان دریافت و یا حتی بدون آنکه وجود داشته باشد به آن فکر کرد که در هر یک از این موارد، کد کلامی در ناحیه ورنیکه مشخص می شود.
حال اگر به دنبال وجود محرک و مشخص شدن کد کلامی سیب احتیاج به گفتن کلمه سیب باشد، ارتباطی بین ناحیه ورنیکه و ناحیه بروکا برقرار شده ، این کلمه بیان میگردد.
لازم به ذکر است ناحیه ورنیکه گذشته از ادارک کدهای کلامی ، مرکز خواندن و نوشتن نیز هست و پس از سواد آموزی اطلاعات مربوط به خواندن و نوشتن نیز در این ناحیه ذخیره می شود.
🌸🌸 ضایعه مرکز حسی تکلم
ضایعه کامل ناحیه ورنیکه باعث بروز آفازی حسی می شود که به آن آفازی دریافتی، آفازی ورنیکه ، آفازی روان و آفازی خوشحال نیز می گویند.
در صورتی که ضایعه ناکامل باشد به جای آفازی از کلمه دیسفازی استفاده می شود.
🌸علائم آفازی حسی تکلم
۱- عدم درک کلام
۲- روانی بیان به همراه عدم درک کلام خود با ظاهری خوشحال
۳- سخن گفتن بیش از حد
۴- اختلال در نام گذاری
۵- اختلال در خواندن
۶- اختلال در نوشتن
🌸علائم دیسفازی حسی تکلم
تمامی علائم در آفازی حسی تکلم را شامل می شود ولی بسته به شدت ضایعه به درجات مختلف می تواند وجود داشته باشد.
🌸🌸خلاصه علائم اختلال منطقه حرکتی و حسی تکلم در مغز:
🌸اختلال منطقه حرکتی تکلم:
۱- تکلم کاملا قطع می شود، ولی ادراک کلام سالم است.
۲- اختلال در بیان کلام دارد.
۳- اختلال در آهنگ کلام دارد
۴- اختلال در دستور زبان دارد.
۵- عصبانی است.
۶- ادراک نوشته ها سالم است.
۷- نوشتن سالم است.
🌸اختلال در منطقه حرکتی تکلم:
۱- تکلم موجود است، ولی ادراک کدهای کلامی کاملا از بین می رود.
۲- بیان، روان است.
۳-اختلال در نامیدن دارد.
۴- تمام اختلالت خود را انکار می کند.
۵- خوشحال است.
۶- اختلال در خواندن دارد.
۷- در نوشتن اختلال دارد.
قطعه گفتاری مغز – سایت پاکدلها