اختلال قرینه نویسی زمانی است که کودک به جای اینکه از سمت راست شروع به نوشتن جمله‌ها و کلمات نماید، از سمت چپ کاغذ شروع به نوشتن می کند. وقتی معلم دیکته می‌گوید این کودکان، مطالب را از سمت چپ صفحه می نویسند. درست مثل اینکه شما مطالب این مقاله را جلوی آینه نگهدارید و سپس آن‌ها را بخوانید. در این اختلال، کودک به درستی نمی‌تواند سمتِ چپ و راستِ صفحه را تشخیص دهد و به اشتباه از سمت چپ شروع به نوشتن می‌کند. هیچ اشتباهی از قبیل جاانداختنِ حروف، جابه‌جا نویسی حروف، نارسا نویسی و غیره دیده نمی‌شود یعنی اگر دیکته ی کودک را در آینه ببینیم و بررسی کنیم نمره اش ۲۰ می‌شود. این اختلال در نوشتن املای فارسی و نوشتن اعداد (راست به چپ نویسی) مشاهده می شود و هر چند به او تذکر داده شود که اعداد ریاضی را از چپ به راست یا کلمات و جملات فارسی را از راست به چپ می نویسیم، با قرینه نویسی خود اطرافیانش را شگفت زده می کند.
بروز قرینه نویسی در ماه‌های نخستِ ورود به کلاس اول دبستان طبیعی است، اما اگر این مشکل همچنان ادامه یابد و برای ماه‌های متوالی به طور مکرر مشاهده شود باید برای درمان آن چاره‌ای اندیشید و تمرینهایی را که زیر آورده شده است با کودکان به اندازه کافی کار کرد. لازم به ذکر است که این مشکل معمولا” در سالهای بعد از کلاس اول دیده نمی شود و بر طرف میگردد. معمولاً کودکان کلاس اول به دلیل ضعفِ آموزشِ پیش از دبستان، نتوانسته‌اند درک درستی از اندام بدن، سمت چپ و راست، نسبی بودن چپ و راست و سمت چپ و راست صفحه به دست آورند. لذا با ورود به مدرسه این ضعف خودش را بصورت اختلال قرینه نویسی نشان می دهد. بنابراین برای کودکان پیش دبستانی (چهار تا هفت سال) تمرین‌های تن آگاهی و آموزش دست چپ و راست را انجام دهید تا مطمئن شوید درک درستی از آن بدست آورده اند تا از بروز این مشکل در کلاس اول جلوگیری نمایید.
برخی از کودکان به هنگام نوشتن دیکته ،واژه هارا صحیح اما وارونه یا قرینه می نویسند. اگر وارونه نویسی و قرینه نویسی در سنین قبل از دبستان و حتی در کلاس اول دبستان اتفاق افتاده باشد ،چنانچه زیاد و پی در پی تکرار نشود امری طبیعی است .اما اگر با گذشت چند ماه از سال تحصیلی حتی در مورد واژه هایی که دانش آموز در ابتدای سال فرا گرفته است رخ دهد، نیاز به ترمیم و درمان دارد برای درمان این مشکل می توان اقدامات زیر را انجام داد:
۱-دانش آموز باید بتواند اندام هایش را بشناسد. برای این منظور از او می خواهیم هر اندامی را که نام می بریم با دستش نشان دهد.
۲-آدمکی از مقوا را می سازیم،به گونه ای که اندام هایش قابلیت حرکت داشته باشد.سپس گردن و دست های آدمک را یک به یک به سمت چپ ،راست،بالا یا پایین می چرخانیم و از کودک می خواهیم که همان حرکت را تقلیدکند.با انجام این بازی ،کودک مفهوم قرینه را تشخیص داده و قادر خواهد بود بین واژهای که قرینه یا وارونه آن است،تمیز قایل شود.
۳-مربی می تواند روبروی کودک بایستد و هر کدام از اندام هایش را حرکت دهد و کودک همان حرکت ها را تکرار کند .بدیهی است که در این تمرین و تمرین شماره ۲اگر بخش هایی از طرف چپ بدن مربی حرکت کند (به عنوان مثال پای چپ مربی )،دانش آموز باید پای راستش را بلند کند ،یعنی پایی را که روبروی پای چپ مربی قرار دارد .
۴-برای درمان این مشکل تمرینات نارسانویسی نیز مفید می باشد.
۵-تمرینات مداد -کاغذی مانند: کپی اشکال -اتصال نقطه ها از روی الگو -ترسیم اشکال در دفتر شطرنجی در این زمینه مفید می باشد.
