مهارتهای درکی حرکتی نقش بسیار اساسی در فرآیند یادگیری دارند.
این مهارتها به دسته ای از مهارت های حرکتی اطلاق می شوند، که به فرد این امکان را می دهند تا اطلاعات حسی را با شناخت بیشتری درک و پردازش کند و او را قادر می کنند تا با توجه بیشتری بر مهارت حرکتی مورد نظر و در قالبی روان، هماهنگ و همسو با هدف به انجام برساند.
به منظور رسیدن به چنین مهارتهایی سازماندهی و یکپارچگی اطلاعات حسی که از عضلات مفاصل و محیط توسط فرد دریافت می،شود ضروری به نظر می رسد باید بر این نکته نیز اذعان داشت که تعامل بین سیستم های عملکردی و ادراکی با سیستم ،شناختی مهارتهای حرکتی را سبب می شوند و شناخت در بسیاری از سطوح مختلف بر این دو سیستم اثر می گذارد .
هر یک از سیستم های ادراکی و عملکردی سطوح و مراحل مختلفی از پردازش را شامل میشوند که هر کدام از آنها توسط ساختار خاصی از مغز انجام می شوند.
آنچه که از تحقیقات اخیر بدست آمده این است که همکاری بسیاری از ساختارهای مغزی بصورت سلسله مراتبی و موازی کنترل حرکتی را سبب می شوند. در نوع سلسله مراتبی، منظور مجموعه ای است که طی آن سطوح بالاتر مغز به مفهوم سازی یک درونداد می پردازد و در نوع موازی همان درونداد به طور همزمان و در سطوح مختلف مغزی و با و هدفهای متفاوت تجزیه و تحلیل می.شود به طور مثال مخچه و عقده های قاعده ای
اطلاعات حرکتی را در سطوح بالایی مغز به طور همزمان و قبل از این که به مناطق حرکتی قشر مغز ارسال شود، پردازش می کنند.
به دلیل این که متخصصان بسیاری از رشته ها به مهارت ادراک بینایی توجه دارند، لذا تعاریف متعددی برای این مهارت مطرح شده است از جمله« فرآیند دریافت پدیده ها از طریق «چشم»، « توانایی گرفتن معنی از طریق محرک های بینایی» و یا « توانایی دریافت تفاوت ها و شباهت های موجود در شکل های هندسی حرفها و کلمات».
فراستیگ معتقد است که مهارت ادراک بینایی باید بتواند رفتار فرد را توصیف کند. بنابراین با توضیح اجزاء تشکیل دهندۀ این مهارت آن را تعریف نموده است
علایم بالینی اختلال در مهارتهای درکی حرکتی
نتایج تحقیقات به عمل آمده حاکی از این مطلب است که مشکلات حاصل از نقص های درکی- حرکتی دارای تنوع بسیاری هستند.
در این مطلب به شایعترین علایم اشاره می شود که عبارتند از:
۱ – نقص در طرح واره بدنی
۲- اختلال در طرح ریزی فضایی
۳ – ضعف در هماهنگی( هماهنگی چشم و دست هماهنگی دو دست و هماهنگی چشم و پا)
۴- نقص در تقلید از وضعیت ها و حالت های مختلف و مشخص
۵- نقص در دامنه توجه و تمرکز
۶- ضعف در مهارتهای بینایی
۷- عدم تثبیت سمت غالب و یا مرکب بودن آن دو سو برتری
۸. انجام فعالیتهای تکراری و بدون هدف
۹ ضعف در برنامه ریزی حرکتی
۱۰ . نقص در مهارتهای توالی
۱۱. بی‌میلی نسبت به فعالیتهای خلاقه
۱۲- ضعف در شناخت یک شی از طریق ادراک لامسه با حذف بینایی
۱۳. مشکلات رفتاری
۱۴. مشکلات زبان شناختی اعم از زبان بیانی و دریافتی
همچنین سایت پاکدلها فهرستی را که شامل بیست و یک مورد است معرفی نموده است طبق نتایج حاصل از تحقیقات انجام شده در این مرکز اگر کودکی پنج مورد یا بیشتر از علایم ذکر شده در این فهرست را که به صورت پرسشنامه ای تنظیم شده ،است دارا ،باشد می‌توان گفت که دارای نقص هایی حرکتی است و باید جهت درمان به مراکز کاردرمانی ارجاع داده شود این موارد عبارتند از:
۱- ضعف در واکنشهای وضعیتی
۲. خام حرکتی در هنگام انجام حرکت ها
۳. نقص در گرفتن و حفظ واکنشهای تعادلی
۴- نقص در انجام فعالیت هایی که نیاز به هماهنگی دارند
۵- انجام حرکت ها در اکثر مواقع به کمک یک سمت بدن و فراموشی نسبی سمت مقابل
۶- اختلال در تغییر جهت به صورت ناگهانی
۷. نقص در لی لی کردن و پریدن
۸. برخورد ناگهانی با اشیا و افراد به هنگام حرکت به ویژه در مکانهای شلوغ
۹., افتادن های ناگهانی بیشتر بر روی صورت
۱۰. اختلال در بالارفتن از پله و ارتفاع
۱۱ . ظاهری نامرتب و لباس نامنظم و کثیف
۱۲. اختلال در هماهنگی چشم و دست
۱۳. اختلال در تشخیص و شناخت راست و چپ
۱۴. خواندن و نوشتن حرفها و عددها به صورت معکوس
۱۵. اختلال در رونویسی از تخته سیاه
۱۶. نوشتن نامرتب و آشفته
۱۷. دامنه توجه محدود و ناقص
۱۸. خیال بافیهای فراوان
۱۹. پیروی از دستورات کلامی به جای نوشتاری و برعکس
۲۰- اختلالات شنیداری
۲۱- اختلالات گفتاری (خیلی بلند، خیلی آرام و یا انفجاری)
