تعریف اختلالات ویژه یادگیری در خواندن و ملاک های تشخیص آن
ملاکهای حیطه خواندن از نظر اداره آموزش آمریکا (۱۹۷۷) در شناخت اختلالات یادگیری شامل: (۱) مهارتهای اساسی خواندن که مشتمل بر توانایی رمزگردانی و بازشناسی کلمه است. (۲) مهارتهای ادراک خواندن که شامل توانایی درک معنا از مواد چاپی است، می باشد. ملاکهای اداره آموزش همچنین مشخص می کنند که اختلالات یادگیری در مهارتهای اساسی خواندن یا ادراک خواندن تنها هنگامی مطرح می شوند که میان توانایی هوشی کودک و تواناییهای خواندن او ناهمخوانی شدید وجود داشته باشد. براساس تعریف انجمن روان پزشکی آمریکا اختلال یادگیری در خواندن بیانگر این است که این اختلال با توانایی خواندن پایین تر از متوسط (على رغم وجود هوش متوسط یا، بالاتر از متوسط) مشخص می گردد. به علاوه تشخیص اختلال خواندن مستلزم سه ملاک اصلی است که موضوع اصلی در تشخیص اختلالات خواندن میزان پیشرفت در دقت خواندن، سرعت خواندن یا فهم خواندن است که با سن تقویمی یا هوش اندازه گیری شده تفاوت دارد.
این سه ملاک عبارتند از:
الف) پیشرفت خواندن، بر اساس اجرای انفرادی آزمونهای هنجاریابی شده صحیح خواندن یا درک باتوجه به سن تقویمی، هوش اندازه گیری شده و میزان آموزش فرد به طور قابل ملاحظه ای پایین تر از سطح مورد انتظار است.
ب) اختلال موجود در ملاک( الف) به طور قابل ملاحظه ای در پیشرفت تحصیلی یا فعالیتهای روزانه ای که مستلزم مهارت خواندن است، تداخل می کند. ج) در صورت وجود نقص حسی، مشکلات خواندن بیش از آن است که معمولاً همراه آن نقص مشاهده می شود.
همچنین ملاک های تشخیصی برای اختلال خواندن در 10-ICD شامل موارد زیر است:
الف) وجود تمام این موارد ضروری است (۱) نمره مربوط به دقت خواندن و یا درک مطلب با توجه به سن تقویمی و هوش کلی کودک حداقل دو انحراف معیار پایین تر از سطح مورد انتظار است هم مهارت های خواندن و هم هوشبهر با استفاده از اجرای انفرادی آزمون هنجاریابی شده در فرهنگ و نظام آموزشی کودک، ارزشیابی می شود. (۲) سابقه مشکلات شدید خواندن یا نمره های آزمون که در مورد (۱) ذکر شد در سنین پایین تر است، به علاوه نمره آزمون هجی کردن با توجه به سن تقویمی و هوشبهر کودک، دو انحراف معیار پایین تر از سطح مورد انتظار می باشد.
ب) اختلال مربوط به ملاک (الف) به طور قابل ملاحظه ای در پیشرفت تحصیلی یا فعالیتهای روزانه که مستلزم مهارت های خواندن است تداخل می کند.
ج) اختلال ناشی از تاثیر مستقیم نقص بینایی یا شنوایی یا اختلال عصب شناسی نیست
د) تجربیات مدرسه در سطح مورد انتظار است
اختلالات رایج در نارسا خوانی
١- اشکال در تشخیص شنیداری و دیداری (تشابهات و تفاوتها) : اختلال در تشخیص و شنیداری بهترین و مهمترین عامل در پیش بینی موفقیت خواندن در پایه اول ابتدایی است. با آزمون ویمن، یا کلمات هم آغاز و هم پایان می توان این اشکال را شناسایی کرد.
۲- اشکال در تحلیل و ترکیب: در این وضعیت دانش آموز از طریق صوت با املاء راند بشناسد و یا همه صداهای یک کلمه را بصورت تک تک یا منفرد می شناسد اما قادر به ترکیب آنها نیست و در نتیجه دچار نارساخوانی می شود.
٣- توالی حافظه دیداری: رایج ترین و بیشترین نوع اشکالات در نارسا خوانی است. (جانس مایکل باست، جوردن ۱۹۷۷)
۴- اشکال جهت یابی و ادراک دیداری: این اختلال بصورت معکوس کردن حروف و کلمات و اعداد خود را نشان می دهد.
۵- اشکال در درک لفظی: در این وضعیت دانش آموز معنی کلمه را درک نمی کند. یا از درک آن عاجز است.
۶- اشکال در درک تحلیلی: یعنی دانش آموز از قضاوت و ارزشیابی نقادانه متن مورد مطالعه عاجز است. عدم رشد مهارت های درک لفظی و تحلیلی منجر به اختلال مهارتهای خواندن انتقادی می گردد.
۷- اشکالات تمرکزی: ۲۵ درصد نارساخوانان دارای بیش فعالی هستند.
۸- اشکال در تمیز شنیداری و توالی شنیداری: ۶۰ درصد دانش آموزان اختلالات یادگیری اشکال معناشناسی و تمیز شنیداری دارند. ۹- اشکالات درک روابط فضایی و تکمیل دیداری: ۱۰ درصد دانش آموزان اختلالات ویر یادگیری اشکال ادراک بینایی و مهارت های حرکتی دارند.
تعریف اختلالات ویژه یادگیری در خواندن و ملاک های تشخیص آن – سایت پاکدلها
