گفته شده از هر ده کودک یک نفر نیاز به کمک در رشد مهارتهای گفتاری و زبان آموزی دارد. کودکان در روند طبیعی رشد خود قبل از یک سالگی صدا سازی می کنند که کم کم در حدود یک ،سالگی شکل کلمه به خود می گیرد.
با افزایش تعداد کلمات در حدود دو سالگی کودکان ترکیبات و جملات دو کلمه ای را برای برقراری ارتباط با دیگران به کار می.برند در حدود سنین ۵ تا ۶ سالگی دوره ی پیش دبستانی انتظار میرود که کودکان به خوبی و به طوری که برای سایرین قابل درک باشد صحبت کنند و صحبت دیگران را نیز بفهمد؛ زیرا برای شروع مدرسه یافتن دوست یادگیری چیزهای تازه و آموختن خواندن و نوشتن نیاز به دانش و مهارتهای برقراری ارتباط خواهد داشت.
مهارتهای ایجاد ارتباط برای آینده موفقیت آمیز کودک جنبه ی حیاتی دارد. حال اگر کودکی به علت مشکل در تلفظ صداها صحبتش نامفهوم باشد یا در درک صحبت دیگران مشکل داشته باشد و یا در مقایسه با هم سن و سالانش به خوبی از عهده ی بیان نظرها و احساساتش از طریق جمله ها برنیاید و قادر به برقراری ارتباط نباشد، نیاز به کمک تخصصی دارد.
متأسفانه این کودکان در مدرسه نیز در مهارتهای خواندن و نوشتن نیز دچار مشکل خواهند شد. کودکی که در درک مطلب و مفاهیم مشکل داشته باشد صحبت‌های معلم خود را متوجه نخواهد شد و درس را یاد نخواهد گرفت. اگر نتواند خوب صحبت کند با معلم و هم کلاسی هایش نمی تواند ارتباط برقرار کند و گوشه گیر و منزوی می.شود همچنین کودکی که مشکلات تلفظی دارد معمولا در نوشتن دیکته نیز مشکل خواهد داشت.
کودک پیش دبستانی شما نیاز به حرف زدن اکتشاف در محیط و بازی دارد . همه ی این فعالیت ها برای رشد و پیشرفت فرزندتان و یادگیری برقراری ارتباط اهمیت بسزائی دارد برای کودکی در این زمینه ها مشکل دارد، بدون کمک شما گوش کردن و حرف زدن یک مسأله بزرگ است؛ زیرا یادگیری خواندن و نوشتن برای وی کاری مشکل و بازی با کودکان ،دیگر سخت و طاقت فرسا می شود.
از این رو برای کمک به رشد و گسترش مهارتهای درکی و گفتاری و آماده سازی کودکان برای ورود به مدرسه اجرای فعالیتهای زیر پیشنهاد می شوند👇👇
شما در توسعه مهارتهای ارتباطی کودکتان نقش بسزائی داشته باشید گفت و گو و بازی کردن با کودک و گوش دادن به آنچه وی می،گوید در ساختن مهارتهایی که برای موفق شدن در مدرسه و زندگی لازم است تاثیر زیادی دارد.
هرگز به کودک برچسبهایی؛ مانند گنگ و کم هوش نزنید و او را مورد تمسخر قرار ندهید در حضور دیگران درباره ی اشکالهای رفتاری و گفتاری کودک صحبت نکنید و به اطرافیان اجازه ندهید که با فرزندتان برخوردی غیر صحیح داشته باشند و نحوه ی گفتار نامطلوب او را تمسخر تایید و یا تشویق نمایند.
هرگز کودکتان را با دیگران مقایسه نکنید و سعی کنید او را با وضع موجودش همان طور که هست بپذیرید. از صحبت کردن کودکانه یا تقلید اشتباه کودک بپرهیزید، الگوی خوبی برای کودک باشید، چراکه کودکان تقلید کنندگان خوبی هستند.
الگوی گفتاری خوب برای کودک کسی است که واضح و شمرده حرف میزند، از جملات کوتاه قابل فهم استفاده می کند، تماس چشمی خوبی برقرار میکند و ژستهای مناسبی را هنگام حرف زدن به کار می گیرد.
الگوی گفتاری بد برای کودک کسی است که هنگام مکالمه به کودک نگاه نمی کند و با شخص مقابل تماس چشمی کمی دارد؛ خیلی سریع یا خیلی آرام صحبت میکند و با صدای بلند و یا صدای آهسته حرف میزند برخی رفتارهای بیانی از جمله صحبت کردن با دهان ،پر حرف زدن همراه با گذاشتن پیپ یا سیگار بین لبها و یکنواخت و بدون آهنگ صحبت کردن جزء الگوهای بد هستند هیچ وقت اشتباهات گفتاری کودک را با گفتن «نه» و اشتباه «کردی تصحیح نکنید؛ بلکه بهتر است خودتان صحیح آن را بگویید
در موقع حرف زدن با کودک از اجرای کارهای دیگر خودداری و تمام وقت خود را روی او متمرکز کنید.
در هنگام انجام هر کاری مثل لباس پوشیدن غذا خوردن یا حمام کردن حرف بزنید؛ مانند مریم دامنش رو بپوشه مامان ماست میده به مریم، چقدر ماستش خوشمزه !است ) همچنین درباره ی رنگها حرف بزنید؛ مانند لباس علی آبیه)
هنگام رفتن به جایی درباره ی آنجا و آنچه خواهید دید و یا کاری که خواهید کرد صحبت کنید؛ مانند: ما میریم خونه مامان ،جون مامان جون یه جوجه ،داره مریم به جوجه مامان جون دونه وقتی با کودکتان مشغول تماشای تلویزیون یا کارتون مورد علاقه اش هستید به آن توجه کنید و بعد از اتمام کارتون و یا هم زمان با تماشای آن درباره ی کارتون با او صحبت کنید یا سوالاتی از او بپرسید و فرصت دهید سوالهای خودش را با شما مطرح کند
از طریق کتاب خوانی و خواندن اشعار کودکانه خزانه ی لغات و طول گفته های فرزندتان را افزایش دهید این شعرها و بازیها کودک را با صداها و قافیه‌های زبان آشنا می.کند.
از گفتاری واضح و ساده استفاده کنید که درک و بیان آن برای کودک آسان باشد.
از طریق تکرار گفته های کودک و افزودن جزییاتی بر آن به فرزندتان نشان دهید که به او گوش میدهید و به حرفش علاقه دارید؛ مانند وقتی میگوید ” گل قشنگ شما بگویید بله گل قشنگیه رنگ این گل قرمز روشنه چه بوی خوبی داره! علی میخواد گل رو بو کنه؟
از کودک خود بخواهید آنچه که می گوید ولی شما به طور کامل متوجه نشده اید تکرار کند؛ به این ترتیب او می فهمد حرفهایش برای شما مهم هستند؛ مانند میدونم تو یه ماشین میخوای دوباره بگو کدوم ماشین رو میخوای ؟».
اشیاء مختلفی را در یک سطل یا کیسه بگذارید و به کودک اجازه دهید که هر بار یکی از آنها را دربیاورد و نام آن را بگوید شما گفته او را تکرار کنید و گسترش دهید این شونه است. علی موهاشو شونه میکنه اشیاء را از سطل یا کیسه خارج و به فرزندتان کمک کنید که آنها را دسته بندی مانند لباسها خوراکیها لوازم نقاشی کند؛
از کودکتان سوالهایی بپرسید که پاسخ به آن نیازمند انتخاب ،باشد نه فقط بله / خیر به عنوان نمونه به جای این که بپرسید علی جان آب میخوای؟ بگویید علی جان آب میخوای یا شیر؟ ” کاملاً یه لیوان شیر میده به علی منتظر پاسخ بمانید و ارتباط موفقیت آمیز را تقویت کنید : ممنون که گفتی چی میخوای حالا مامان یه لیوان شیر میدن به علی
می توانید از طریق سوال کردن مهارتهای درکی کودک را تقویت کنید از او هم بخواهید از شما سوال این بازی برایش بسیار جذاب خواهد شد. بپرسد اگر شما وانمود کنید که او سوالهای سختی میپرسد و شما واقعاً برای پاسخ دادن مشکل دارید این بازی برایش جذاب خواهد شد
وقتی فرزندتان صحبت می کند کاملاً به او توجه کنید و بعد از او تشکر کنید و تعریف و تشویقش نمایید. قبل از اینکه با کودک خود صحبت کنید مطمئن شوید که تمام توجه او را به خود جلب کرده اید بعد از سخن گفتن مکث کنید و به او اجازه دهید درباره ی آنچه گفته اید واکنش نشان دهد.
کلمات جدیدی که با آنها مواجه میشود را برایش تعریف کنید و آنها را در جای مشابه دیگر هم به کار ببرید؛ مانند وسیله نقلیه این یه ماشین وسیله ی نقلیه است که توی جاده راه میره. اتوبوس هم یک نوع وسیله ی نقلیه ی دیگه .است قطار و هواپیما هم همین طور
کودک را تشویق کنید تا هر وقت معنی کلمه ای را نمی فهمد درباره ی آن سوال کند.
با طرح معماهای ساده تواناییهای درکی و بیانی فرزندتان را افزایش دهید من رو دیوار یه چیزی میبینم که گرده و وقت را به ما نشون میده بعد از اینکه پاسخ شما را داد از او بخواهید درباره ی یک شی شما را راهنمایی کند و نشانه هایی بگوید تا شما منظور او را حدس بزنید.
به کودک دستورات دو قسمتی ، بدهید مثل کاپشنت رو از تو کمد بردار و بپوش از او بخواهید توضیح دهد که یک کار را چگونه انجام داده است؛ مانند وقتی دکتر بازی میکنید از او بخواهید توضیح بدهد که دکتر چطور یک بچه را معاینه میکند.
از فعالیتهایی مثل نقاشی ،کردن خط خطی کردن و رنگ کردن برای صحبت کردن استفاده نمایید. آنچه را می گوید نقاشی کنید و داستان او را زیر نقاشی بنویسید کودک شما به زودی قدرت داستان گویی و زبان نوشتاری را در می یابد.
از فرزندتان بخواهید در برنامه ریزی کارهای روزانه؛ مانند تهیه فهرست خرید یا در برنامه ریزی جشن تولدش با شما هم فکری کند و نظر بدهد؛ مانند فکر میکنی پسر عمه ات برای جشن تولد چی دوست داره؟ ما الان باید چه میوه هایی بخریم؟
